Tramadol là thuốc có tác dụng lên hai hợp chất liên quan đến cảm giác đau là serotonin và norepinephrine. Thuốc giúp giảm đau bằng cách làm giảm lượng của hai hợp chất này trong các tế bào não. Trên thị trường, thuốc được sản xuất dưới dạng đơn thành phần [chỉ một hoạt chất tramadol] nhưng cũng có thể được sản xuất dưới dạng phối hợp với các thuốc giảm đau khác như paracetamol [acetaminophen] với nhiều tên khác nhau, ví dụ: Ultram, ultram ER, ultracet... và với các hàm lượng khác nhau.
Khi vào cơ thể, enzym gan phân hủy tramadol thành một hợp chất khác gọi là O-desmethyltramadol, liên kết với thụ thể opioid [cùng thụ thể mà morphin liên kết] nên đây là loại thuốc giảm đau trung ương loại opioid. Khi kê đơn cho bệnh nhân, các bác sĩ sẽ chọn liều thấp nhất có hiệu quả trong thời gian ngắn nhất và cảnh báo cho người dùng về những rủi ro có thể xảy ra trong quá trình sử dụng thuốc.
Nhiều nguy cơ...
Tramadol có thể gây ra tác dụng phụ ở một số người dùng và tác dụng phụ này xảy ra thường xuyên hơn khi lần đầu tiên tiếp xúc với tramadol. Các bất lợi thường gặp bao gồm: chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, buồn ngủ, kích thích hệ thần kinh trung ương, đổ mồ hôi, ợ nóng, khô miệng... Tác dụng phụ ít phổ biến hơn bao gồm: toàn thân khó chịu, phản ứng dị ứng, hạ huyết áp thế đứng, phát ban, rối loạn thị giác.
Một số tác dụng phụ nghiêm trọng, có thể xảy ra ở một số người.
Suy hô hấp: Thường xảy ra khi người bệnh bắt đầu dùng tramadol hoặc khi tăng liều. Những người dùng quá liều tramadol có nguy cơ suy hô hấp cao hơn. Kết hợp một số loại thuốc với tramadol cũng có thể làm tăng nguy cơ suy hô hấp. Ở một số người do cơ thể phân hủy thuốc tramadol thành O-desmethyltramadol nhanh hơn bình thường cũng dẫn đến tình trạng tăng nồng độ thuốc trong máu và dễ dẫn đến suy hô hấp. Ở đối tượng thanh thiếu niên từ 12-18 tuổi, nếu có thêm các yếu tố: khó thở khi ngủ, béo phì, bệnh phổi nặng, bệnh thần kinh cơ... cũng tăng nguy cơ suy hô hấp khi dùng thuốc này. Tramadol có thể gây ức chế hô hấp đe dọa tính mạng. Vì vậy, nếu dùng thuốc thấy khó thở, cần được đưa đi cấp cứu kịp thời.
Hội chứng serotonin: Phát triển khi có quá nhiều serotonin tích lũy trong cơ thể. Điều này có thể gây ra các triệu chứng nhẹ đến tử vong. Hội chứng này có thể gặp khi dùng tramadol riêng lẻ hoặc phối hợp với các loại thuốc khác. Các triệu chứng của hội chứng serotonin có thể bao gồm: kích động, ảo giác, loạn nhịp, sốt, cứng cơ, buồn nôn, tiêu chảy, huyết áp dao động...
Vấn đề về nhịp tim: Kéo dài khoảng QT là một tình trạng nghiêm trọng ảnh hưởng đến nhịp tim. Trên điện tâm đồ của tim, khoảng QT biểu thị một phần hoạt động điện trong nhịp tim. Trong hội chứng QT kéo dài, cơ tim cần nhiều thời gian hơn bình thường để nạp điện giữa các nhịp đập. Điều này làm xáo trộn điện ở tim và thường có thể nhìn thấy trên điện tâm đồ [ECG] qua khoảng thời gian kéo dài giữa sóng Q và T. Hội chứng này có thể dẫn đến một số rối loạn nhịp tim nghiêm trọng và có thể gây tử vong.
Một số loại thuốc, trong đó có tramadol có thể gây tình trạng này.Trong hầu hết các trường hợp hội chứng QT kéo dài xảy ra khi dùng tramadol kết hợp với các thuốc khác cũng có cùng bất lợi này; dùng thuốc quá liều, người bệnh có sẵn hội chứng QT kéo dài. Một số người mắc sẵn hội chứng QT kéo dài cần thông báo cho bác sĩ biết về tình trạng của mình trước khi dùng tramadol.
Gây tương tác thuốc bất lợi: Tramadol có thể gây tương tác bất lợi với một số thuốc, điển hình là nhóm benzodiazepine và các thuốc serotonergic...
Nhóm benzodiazepine có tác dụng làm giảm sự lo lắng, có tác dụng thư giãn các cơ bắp... dùng điều trị chứng lo âu, mất ngủ. Nếu dùng các thuốc trong nhóm này như lorazepam hoặc alprazolam... cùng tramadol cũng có thể dẫn đến an thần, suy hô hấp, hôn mê và thậm chí tử vong.
Thuốc serotonergic ảnh hưởng đến mức serotonin trong cơ thể. Một số thuốc trong nhóm bao gồm: fluoxetine, sertraline, duloxetine, amitriptyline... được dùng trong điều trị trầm cảm. Những người đang dùng thuốc serotonergic nên sử dụng tramadol một cách cẩn thận vì sẽ tăng nguy cơ mắc hội chứng serotonin.
Dùng thế nào cho an toàn?
Tramadol là thuốc chỉ dùng khi được bác sĩ kê đơn để giảm đau nặng hoặc trung bình hoặc dùng các thuốc giảm đau khác mà không hiệu quả. Thuốc không an toàn cho tất cả mọi người. Không dùng cho trẻ dưới 12 tuổi. Trẻ em từ 12-18 tuổi nên thận trọng khi dùng thuốc.
Một số người có thể gặp tác dụng phụ từ nhẹ đến nghiêm trọng khi dùng tramadol. Khi gặp bất cứ tác dụng phụ nào, người bệnh cần phải thông báo cho bác sĩ biết. Trong trường hợp khó thở, xảy ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng, gặp bất kỳ triệu chứng nào của hội chứng serotonin đều phải được cấp cứu và chăm sóc y tế ngay lập tức.
Một số tương tác thuốc có thể xảy ra với tramadol và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng. Vì vậy, nếu người bệnh đang dùng bất kỳ thuốc nào, nhất là các thuốc gây tương tác nghiêm trọng kể trên, cần thông báo cho bác sĩ biết để cân nhắc khi kê đơn và/hoặc theo dõi trong quá trình điều trị.
Khi dùng tramadol kéo dài có thể gây phụ thuộc thuốc. Để tránh tình trạng này, người bệnh chỉ dùng thuốc theo đúng chỉ định; không tự ý mua để dùng giảm đau thông thường hoặc tự ý dùng kéo dài để giảm mạn tính...
Tramadol là một loại thuốc giảm đau được chỉ định sử dụng để cắt các cơn đau. Đây là một loại thuốc nguy hiểm và khi sử dụng cần phải có sự hướng dẫn của bác sĩ nếu không mức độ rủi ro khi sử dụng xảy ra rất cao và có thể gây ra tử vong. Vì vậy khi sử dụng Tramadol cần phải hết sức cẩn thận và nắm rõ các kiến thức về thuốc để sử dụng an toàn và đúng cách. Hôm nay, chúng tôi sẽ dùng bài viết này để cung cấp cho các bạn những thông tin về Tramadol.
Những thông tin về thuốc Tramadol
Tramadol là một loại thuốc thuộc nhóm thuốc giảm đau gây nghiện. Thành phần chính của thuốc bao gồm Tramadol và Acetaminophen. Tác dụng giảm đau của thuốc là do khi được uống vào cơ thể các thành phần trong thuốc sẽ gây các tác dụng lên não từ đó làm thay đổi cảm giác và các phản ứng của cơ thể trước các cơ đau.
Tramadol có tác dụng làm giảm các cơn đau từ vừa đến trung bình. Ngoài ra thuốc còn có tác dụng giảm đau gây mê.
Tramadol được bào chế thành các dạng như sau:
- Viên nang hoặc viên nén hàm lượng 50mg, 100mg và 200mg.
- Ống tiêm truyền tĩnh mạch hàm lượng 50mg/ml.
Sử dụng Tramadol đúng cách
Dùng thuốc theo chỉ định và sự hướng dẫn của bác sĩ. Thời gian sử dụng thuốc cách nhau từ 4 đến 6 giờ 1 lần. Nếu khi sử dụng thuốc có cảm giác buồn nôn, có thể dùng thuốc cùng lúc với thức ăn và báo cho bác sĩ biết để giúp giảm buồn nôn khi sử dụng.
Liều dùng của thuốc cần được quyết định dựa trên tình trạng sức khỏe và khả năng đáp ứng của cơ thể. Thông thường, để giảm ảnh hưởng của tác dụng phụ khi dùng thuốc, bác sĩ sẽ sử dụng liều thấp sau đó tăng dần lên. Người sử dụng cần phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả cao khi sử dụng. Lưu ý không được tự ý tăng liều sử dụng hoặc sử dụng thuốc lâu hơn thời gian chỉ định. Liều dùng tối đa của người lớn là 400mg/ ngày, người từ 75 tuổi trở lên dùng tối đa 300mg/ ngày.
Cẩn sử dụng thuốc ngay khi cơn đau mới bắt đầu để có công hiệu. Nếu để cơn đau trở nên nghiêm trọng thì thuốc có thể không có tác dụng.
Tramadol có thể gây nghiện nếu sử dụng thuốc liều cao trong một thời gian dài. Nếu ngưng sử dụng thuốc có thể gây nên các triệu chứng cai nghiện thuốc như bồn chồn, đồ mồ hôi, đau cơ, buồn nôn… Để tránh trường hợp này xảy ra, cần giảm dần liều sử dụng trước khi ngưng thuốc.
Nếu sử dụng thuốc trong thời gian dài có thể sẽ làm mất khả năng hoạt động và không có tác dụng. Cần báo ngay với bác sĩ nếu thuốc không có tác dụng khi sử dụng hoặc cơn đau ngày càng nghiêm trọng hơn.
Liều dùng của Tramadol
- Liều dùng của Tramadol dành cho người lớn:
+ Dùng để điều trị cơn đau mạn từ nhẹ đến nặng và không cần tác dụng nhanh:
Liều khởi đầu: sử dụng 25mg vào mỗi buổi sáng. Sau đó, sử dụng 3 lần mỗi ngày mỗi lần 25mg. Sau đó, có thể tăng lên 50mg/ lần, mỗi ngày uống 3 lần để liều dùng có thể đạt 200mg mỗi ngày. Sau khi đạt chuẩn, sử dụng liều từ 50 – 100mg mỗi lần cách nhau 4 đến 6 giờ, liều sử dụng tối đa không quá 400mg/ ngày.
+ Dùng để điều trị cơn đau mạn ở mức vừa đến mức trung bình trong thời gian dài:
Liều khởi đầu sử dụng 100mg/lần/ngày. Sau đó tăng dần liều sử dụng tùy thuộc vào khả năng đáp ứng của cơ thể. Không sử dụng quá 300mg/ngày.
+ Dùng để giảm đau nhanh: dùng 50 – 100mg/ lần mỗi lần cách nhau 4 đến 6 giờ. Tối đa không quá 400mg/ngày.
- Liều dùng của Tramadol đối với trẻ em:
+ Trẻ từ 4 đến dưới 16 tuổi: dùng 1 – 2mg/kg/lần. Mỗi lần cách nhau 4 đến 6 giờ. Liều tối đa: 100mg/ngày.
+ Trẻ từ 16 tuổi trở lên: liều khởi đầu 50 – 100mg/lần, mỗi lần cách nhau 4 đến 6 giờ. Liều tối đa 400mg/ngày.
Những thông tin này chỉ mang tính chất tham khảo và không thể thay thế cho chỉ định của bác sĩ. Nếu còn thắc mắc trong quá trình sử dụng, cần hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
Tác dụng phụ khi sử dụng Tramadol
Những tác dụng phụ khi sử dụng Tramadol bao gồm:
- Chóng mặt, đau đầu, buồn ngủ.
- Cảm giác bồn chồn, lo lắng.
- Đau bụng, táo bón.
Những tác dụng phụ nghiêm trọng hơn có thể xảy ra khi sử dụng Tramadol bao gồm:
- Phản ứng dị ứng với các triệu chứng như phát ban, khó thở, sưng môi, lưỡi, họng.
- Kích động, xuất hiện ảo giác, phản xạ quá mức, buồn nôn, tiêu chảy…
- Co giật.
- Nổi mề đay, mẫn ngứa, nổi đỏ trên da.
- Hơi thở cạn và yếu
Khi xuất hiện các triệu chứng trên, cần báo ngay với bác sĩ và đưa người bệnh đến cơ sở y tế để được xử trí đúng cách và kịp thời.
Tương tác thuốc khi sử dụng Tramadol
Tramadol có thể làm thay đổi tác dụng hoặc tăng ảnh hưởng của tác dụng phụ của các thuốc khác nếu sử dụng chung. Do đó về vấn đề an toàn, trước khi sử dụng thuốc bạn hãy liệt kê tất cả các loại thuốc đang sử dụng kể cả các loại thảo dược hay thực phẩm chức năng để tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Không sử dụng Tramadol chung với các loại thuốc khác như thuốc an thần, thuốc ngủ, carbamazepin, digoxin, warfarin, quinidin…
Ngoài các loại thuốc trên thì Tramadol còn có thể tương tác với rượu. Do đó cần phải thận trọng và hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Tramadol còn có thể gây ra các ảnh hưởng đến sức khỏe. Do đó, hãy báo ngay với bác sĩ nếu bạn gặp các vấn đề sức khỏe sau:
- Người bị trầm cảm, lạm dụng bia hoặc ma túy.
- Người bị chấn thương ở đầu, tăng áp lực nội sọ.
- Nhiễm trùng thần kinh, bị bệnh nội tiết.
- Người bị tâm thần, trầm cảm, động kinh.
- Người bị bệnh về dạ dày.
- Người bị viêm phổi, bệnh gan, thận…
Thận trọng/ cảnh báo khi sử dụng Tramadol
Để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả cao khi sử dụng thuốc, bạn nên lưu ý một số vấn đề sau đây:
– Báo với bác sĩ nếu bạn bị dị ứng với thành phần của thuốc hoặc trước đây có tiền sử dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào khác kể cả thảo dược hay thực phẩm chức năng.
– Thận trọng khi sử dụng cho phụ nữ đang mang thai và cho con bú. Cần nhờ bác sĩ tư vấn trước khi sử dụng để cân nhắc sự lợi hại trước khi sử dụng.
– Thận trọng khi sử dụng cho người cao tuổi và trẻ em.
– Thận trọng khi sử dụng có các bệnh nhân có tiền sử bị bệnh về thần kinh, bệnh gan, thận, đau dạ dày, viêm phổi…
Bảo quản Tramadol đúng cách
Bảo quản thuốc ở nơi khô thoáng, để thuốc trong nhiệt độ phòng tránh nơi có ánh sáng trực tiếp và ẩm ướt. Không để thuốc trong phòng tắm hoặc trong ngăn đá của tủ lạnh vì sẽ làm thay đổi thành phần và tác dụng của thuốc.
Để thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và các con vật nuôi ở trong nhà.
Trường hợp thuốc bị hết hạn sử dụng, không được vứt thuốc bừa bãi. Đặc biệt không được bỏ vào trong đường ống dẫn nước hoặc toilet. Cần bỏ thuốc đúng nơi quy định hoặc tìm hiểu cách xử lý thuốc đúng quy định.
Trước khi dùng, cần đọc kỹ hướng dẫn bảo quản thuốc để bảo quản cho đúng cách.
Chúng tôi vừa cung cấp cho các bạn những thông tin về cách dùng, liều dùng và các tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng Tramadol. Hy vọng những thông tin này có thể giúp ít cho bạn đọc. Trường hợp vẫn còn thắc mắc hoặc vấn đề nào chưa rõ. Bạn hãy nhờ đến sự tư vấn chuyên môn của bác sĩ.