Đặc điểm chủ yếu của phương pháp tư duy hệ thống là:

Tư duy hệ thống là một hoạt động hàng ngày của con người nhưng nhiều người vẫn không biết đến sự tồn tại của nó. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về khái niệm này.

Tư duy hệ thống là một trong những khái niệm không còn quá xa lạ đối với nhiều người và đang dẫn trở nên quan trọng hơn trong các môi trường làm việc. Hiện nay, tư duy có hệ thống ngày càng trở nên cần thiết hơn bởi chúng ta đều dần bị áp lực bởi nhiều thức phức tạp trong công việc lẫn cuộc sống. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về khái niệm này ngay trong bài viết dưới đây.

1. Tư duy hệ thống là gì?

Tư duy hệ thống là cách hiểu thực tế để nhấn mạnh mối quan hệ giữa các hệ thống liên quan với nhau thay vì chỉ từng bộ phận riêng lẻ. Tư duy có hệ thống cung cấp một viễn cảnh mới mạnh mẽ, một tập hợp các công cụ có thể dùng để đề cập đến những vấn đề hóc búa nhất trong cuộc sống và công việc thường ngày.

2. Lợi ích của tư duy hệ thống

Tư duy hệ thống là quá trình bạn hiểu cách mọi thức vận hành và liên kết với nhau, trong đó các phần ảnh hưởng đến nhau theo một tổng thể. Như vậy tư duy hệ thống đem lại những lợi ích gì?

2.1 Học nhanh chóng hơn

Tư duy hệ thống cho phép bạn có thể nhìn nhận vấn đề một cách tổng thể từ đó rút ra những mối quan hệ tương tác giữa các thành phần với nhau. Ví dụ khi tung một sản phẩm ra thị trường, nó không phải là một sản phẩm đơn độc mà là một tập hợp các trải nghiệm gắn kết, tích hợp tất cả giai đoạn của sản phẩm như nghiên cứu, sản xuất, giao hàng,....làm cho chúng liền mạch với nhau tạo thành một sản phẩm thành công.

2.2 Tác động nhanh chóng đến các vấn đề

Thực tế khi giải quyết vấn đề, bạn sẽ gặp những khó khăn mà những khó khăn này không đến một cách riêng lẻ mà có mối quan hệ với nhau. Phương pháp tư duy có hệ thống này giúp cung cấp một giá trị thực và tránh tạo ra những vấn đề, hậu quả không mong muốn.

2.3 Thích ứng nhanh : Xác định các kiểu hành vi

Tư duy hệ thống là cách tiếp cận vấn đề nhanh chóng để hiểu lý do tại sao các sự vật, hiện tượng lại xảy ra như vậy và cách để cải thiện tình trạng đó.

2.4 Đổi mới nhanh chóng

Mọi việc trong cuộc sống đều thay đổi, vì thế giải pháp tốt nhất chính thay đổi để giải quyết.

3. Các bước tư duy hệ thống trong công việc

5 giai đoạn chính để phát triển tư duy hệ thống trong công việc mà bạn không thể bỏ qua mà bạn nên biết như:

• Cấu trúc hóa vấn đề

• Mô hình lặp đi lặp lại theo hệ nhân quả

• Mô hình động

• Lập kế hoạch và mô hình hóa kịch bản

• Thực hiện và tổ chức học tập để phát triển

4. Ví dụ về từ duy hệ thống

Một ví dụ nổi tiếng nhất về tư duy hệ thống mà chắc hẳn ai cũng biết đó là “thầy bói xem voi”. Đây là câu chuyện ngụ ngôn mà ai cũng biết về sự răn dạy của ông cha xưa với bài học ý nghĩa. Bên cạnh đó, nó cũng có ý nghĩa đối với các nhà quản trị trong kỷ nguyên 4.0 đáng để suy nghĩ.

Truyện kể rằng: Ngày xưa trong một ngôi làng có sáu thầy bói mù, thầy bói nào cũng phàn nàn không biết hình thù của con voi như thế nào. Một hôm, chợt nghe tiếng người kêu có voi đi qua, sáu thầy bói quyết định đến sờ để xem con voi như thế nào.

Cả sáu người đều sờ vào một bộ phận của con voi và nói:

• Người đầu tiên sờ vào chân voi và nói “tưởng sao, con voi là cái cột nhà”

• Người thứ hai sờ vào đuôi và nói “ồ không, nó là sợi dây thừng ấy mà”

• Người thứ ba sờ vào vòi voi thì nói :Cũng không phải, Nó là một con trăn”

• Người thứ tư sờ vào tai thì nói “nó là một chiếc quạt nan to”

• Người thứ năm sau khi sờ vào bụng lại nói “nó cũng là một bức tường vĩ đại”

• Người thức sáu sờ vào ngà voi thì kết luận “nó là một cái ống đặc”

Là một câu chuyện dân gian nhưng nó vẫn còn có ý nghĩa thực tế ở các doanh nghiệp hiện nay:

• Tư duy sản phẩm nhưng lại bỏ qua khâu nghiên cứu thị trường, sản xuất, tung sản phẩm ra rồi mặc kệ cho đội bán hàng.

• Bỏ chi phí Marketing lớn, rầm rộ nhưng nội bộ công ty chưa có đủ độ lớn, năng lực sản xuất chưa đáp ứng.

• Các bộ phận đổ lỗi cho nhau, không ai chịu trách nhiệm

Tư duy hệ thống không chỉ đơn giản là giải quyết các vấn đề trong đời sống mà còn là tư duy hệ thống trong công việc. 

Mỗi vấn đề trong tổ chức, doanh nghiệp đều nằm trong một hệ thống với nhau vì vậy bạn cần đặt nó trong một hệ thống để xem xét mọi khía cạnh. Có như vậy, vấn đề mới được giải quyết cả gốc rễ và tránh được những rủi ro không đáng có.

5. Kết luận

Trên đây là một số thông tin để giải đáp thắc mắc tư duy hệ thống là gì và một số ví dụ liên quan đến tư duy hệ thống trong công việc mà bạn nên biết. Hy vọng những thông tin trên hữu ích đối với bạn, giúp bạn giải quyết được những vấn đề trong đời sống và công việc.

Tư duy hệ thống là một cách tiếp cận để phân tích xem các phần khác nhau của hệ thống tương tác với nhau như thế nào và cách hệ thống hoạt động trong bối cảnh của các hệ thống khác lớn hơn. Đó là một cách tiếp cận tổng thể có thể được sử dụng trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu. Nó có thể hữu ích trong việc phân tích nhiều hệ thống hoạt động, chẳng hạn như hệ thống y tế, chính trị, kinh tế, môi trường và giáo dục.

Khái niệm “Tư duy Hệ thống” bắt nguồn từ năm 1956, khi Nhóm Năng động Hệ thống được thành lập bởi Giáo sư Jay W. Forrester tại Trường Quản lý Sloan tại MIT. Nó sử dụng mô phỏng máy tính và các đồ thị và sơ đồ khác nhau để minh họa và dự đoán hành vi của hệ thống. Một số đồ họa phổ biến được sử dụng trong phân tích bao gồm biểu đồ vòng lặp nhân quả, biểu đồ hành vi theo thời gian, trình mô phỏng chuyến bay quản lý và mô hình mô phỏng.
 

Tư duy hệ thống tại nơi làm việc

Khi nói đến việc quản lý các tổ chức, nhiều người nhận thấy rằng hệ thống nghĩ là một cách tiếp cận hiệu quả, vì nó thấy cách các thực thể phức tạp khác nhau tương tác và ảnh hưởng lẫn nhau và tạo nên toàn bộ hệ thống. Các bộ phận hoặc nhóm khác nhau trong một tổ chức kết nối và ảnh hưởng lẫn nhau. Lý tưởng nhất là họ làm việc cùng nhau để hướng tới một mục tiêu. Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp là những người tư duy về hệ thống nhìn thấy “bức tranh lớn” và đó là điều họ tập trung vào để tối đa hóa hiệu suất trong tổ chức.

Bên cạnh việc hiểu các thành phần khác nhau hoạt động và ảnh hưởng đến nhau như thế nào, các nhà tư tưởng hệ thống cũng xem xét các hành động của họ trong bất kỳ thành phần nào có thể ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống như thế nào. Ngoài ra còn có khái niệm cung và cầu, nơi những người tư duy hệ thống biết khi nào và ở đâu đầu ra của họ sẽ cần đến, cũng như các yếu tố bên ngoài có thể ảnh hưởng đến nhu cầu. Họ cũng hiểu năng lực của tổ chức của họ để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Một thành phần thiết yếu của tư duy hệ thống là tập trung vào phản hồi. Việc chú ý đến những phản hồi có liên quan cho phép các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đưa ra giải pháp cho các vấn đề và tránh lãng phí nguồn lực. Tối đa hóa hiệu quả hoạt động là mục tiêu chính của việc sử dụng phân tích tư duy hệ thống.

Khi các nhà lãnh đạo doanh nghiệp là những người tư duy về hệ thống, họ sẽ tránh xa thói quen chỉ đưa ra hướng dẫn và kiểm soát hệ thống. Ví dụ, các nhà tư tưởng hệ thống nhận ra tầm quan trọng của việc tích hợp các mục tiêu cá nhân của nhân viên với các mục tiêu kinh doanh bao trùm của công ty. Do đó, họ sử dụng phong cách quản lý tập trung vào việc công nhận và khen thưởng thành tích cá nhân của nhân viên, đồng thời tìm cách giữ cho nhân viên được thông tin đầy đủ về các mục tiêu chính của công ty và mức độ đóng góp của mỗi cá nhân trong việc đạt được các mục tiêu đó.

Tạo một tổ chức dựa trên hệ thống

Không phải tất cả các nhà lãnh đạo đều đạt được quan điểm về hệ thống, một phần là do cơ cấu tổ chức. Trong nhiều trường hợp, mỗi bộ phận hoặc nhóm có người quản lý, mục tiêu, nhiệm vụ, ngân sách và KPI riêng. Kết quả là, các đội chỉ tập trung vào các nhiệm vụ được giao cho họ. Ngoài ra, nhiều tổ chức hoạt động theo định dạng từ trên xuống, lệnh và điều khiển. Trong tư duy hệ thống, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp cho phép nhân viên hiểu cách tổ chức hoạt động và khuyến khích họ giúp cải tiến các quy trình để đáp ứng các mục tiêu tổng thể của công ty.

Bạn có phải là một nhà tư tưởng hệ thống? Xem xét một quan điểm hệ thống không phải là một kỳ công dễ dàng. Nó không chỉ liên quan đến quản lý cấp cao - tất cả mọi người trong tổ chức cần phải hiểu các mục tiêu kinh doanh và những quy trình cần thực hiện để đạt được chúng. Điều cần thiết là phát triển thực hành xem toàn bộ hệ thống và thực hiện các hành động có lợi cho toàn bộ tổ chức.

Clip: Tư duy hệ thống là gì?

Ngày cập nhật: 2021-09-14 18:17:06