Phương pháp giảng dạy cho người lớn
1. Đặc điểm học tập của HV người lớn ở các lớp xóa mù chữ Đối tượng HV ở các lớp Xóa mù chữ đa dạng về độ tuổi, về trình độ văn hoá, về vốn hiểu biết và kinh nghiệm sống sản xuất, về động cơ nhu cầu học tập, v.v... Tuy nhiên, phần lớn họ là người lớn (từ 15 tuổi trở lên). Với tư cách là người lớn, HV ở các lớp xóa mù chữ có một số đặc điểm khác biệt so với trẻ em ở tiểu học. Vì vậy, GV cần hiểu rõ đặc điểm HV người lớn các lớp xóa mù chữ để từ đó áp dụng phương pháp dạy học phù hợp với HV người lớn. a. Sự khác biệt giữa người lớn và trẻ em Khác với trẻ em, người lớn có một số đặc điểm chung sau đây cần lưu ý:
Ngoài ra, người lớn ở các lớp xóa mù chữ còn có một số đặc điểm sau đây cần lưu ý. Nhìn chung, phần lớn họ:
b. Đặc điểm học tập của người lớn Xuất phát từ vị thế và vai trò của người lớn, học tập của người lớn có động cơ, nhu cầu và đặc điểm học tập hoàn toàn khác so với trẻ em, nhất là HV tiểu học.
Ngoài ra, đối với người lớn thì môi trường học tập có ý nghĩa hết sức quan trọng. Vì vậy
c. Những thuận lợi, khó khăn trong học tập của người lớn Nhìn chung người lớn đi học có nhiều khó khăn hơn trẻ em. Có những khó khăn có thực, khách quan, nhưng cũng có những khó khăn do chính bản thân họ tự ti, mặc cảm hoặc do GV có những định kiến, nhận định sai lầm. Thực tế cho thấy người lớn vẫn có thể học tốt nếu phương pháp giảng dạy phù hợp với cách học của họ, nếu GV biết phát huy thế mạnh của người lớn, đồng thời biết giúp họ khắc phục những khó khăn. Vậy người lớn có những thuận lợi, khó khăn gì khi học tập? Thuận lợi:
Khó khăn:
Bên cạnh những hạn chế trên, người lớn cũng có những điểm mạnh như:
Tóm lại: - Người lớn và việc học tập của họ hoàn toàn khác với trẻ em. Vì vậy phương pháp hướng dẫn người lớn học không thể giống cách dạy trẻ em. - Nhìn chung, người lớn có nhiều khó khăn hơn trong học tập, nhất là phụ nữ, những người có trình độ văn hoá thấp hoặc đã bỏ học lâu ngày. Ngoài những khó khăn khách quan, có thật, cũng có nhiều khó khăn do người học tự ti, mặc cảm hoặc do GV có những nhận định, đánh giá sai lầm. - Ngoài ra, người lớn có nhiều mặt mạnh mà trẻ em không có được. Đó là lòng tự trọng, tính độc lập, tính chủ động và tự giác cao. Đó là vốn kinh nghiệm sống và sản xuất phong phú. - Tuy nhiên, người lớn hoàn toàn vẫn có khả năng học tốt, nếu GV có phương pháp hướng dẫn phù hợp, nếu GV biết phát huy thế mạnh của người lớn và biết giúp họ khắc phục dần những nhược điểm, hạn chế đến mức không còn là những trở ngại đáng kể
Dạy học người lớn không phải hoàn toàn khác so với dạy học trẻ em, nhưng không thể giống hoàn toàn bởi người lớn và học tập của họ có một số đặc điểm khác biệt so với trẻ em, so với học tập của trẻ em như đã phân tích ở trên. Dạy học người lớn không thể nằm ngoài xu thế đổi mới quan niệm dạy học hiện nay. Đó là xu thế đổi mới quan niệm dạy học từ: Dạy học thụ động Dạy học tích cực/tham gia Dạy học bằng kể hay giải thích Dạy học bằng cách khám phá Dạy học độc thoại Dạy học đối thoại Dạy học áp đặt Dạy học theo hợp đồng/nhu cầu Dạy học tập trung vào cá nhân Dạy học tập trung vào nhóm/ Dạy học hợp tác Dạy học tập trung vào nội dung Dạy học tập trung vào quá trình Dạy học tập trung vào việc dạy Dạy học tập trung vào việc học Dạy kiến thức Dạy cách học Sự khác nhau giữa 2 cách dạy học mới và cũ được so sánh ở bảng dưới đây :
Mặc dù có thể có nhiều tên gọi khác nhau về cách dạy học mới, nhưng nhìn chung “Dạy học lấy người học làm trung tâm” hay “Dạy học cùng tham gia” đã và đang là tư tưởng chỉ đạo, định hướng chính cho quá trình đổi mới PPDH ở các nước trong khu vực, trên thế giới và ở Việt Nam. Dạy học người lớn không thể nằm ngoài xu thế chung đó. “Dạy học lấy người học làm trung tâm” là cách dạy học phù hợp và có hiệu quả đối với người lớn, bởi vì:
Tóm lại, xuất phát từ xu thế đổi mới quan niệm dạy học nói chung, từ đặc điểm của HV người lớn, từ bản chất học tập của người lớn, dạy học người lớn không thể chấp nhận kiểu dạy học truyền thụ một chiều, kiểu dạy học thụ động, áp đặt.
Page 2
1. Đặc điểm học tập của HV người lớn ở các lớp xóa mù chữ Đối tượng HV ở các lớp Xóa mù chữ đa dạng về độ tuổi, về trình độ văn hoá, về vốn hiểu biết và kinh nghiệm sống sản xuất, về động cơ nhu cầu học tập, v.v... Tuy nhiên, phần lớn họ là người lớn (từ 15 tuổi trở lên). Với tư cách là người lớn, HV ở các lớp xóa mù chữ có một số đặc điểm khác biệt so với trẻ em ở tiểu học. Vì vậy, GV cần hiểu rõ đặc điểm HV người lớn các lớp xóa mù chữ để từ đó áp dụng phương pháp dạy học phù hợp với HV người lớn. a. Sự khác biệt giữa người lớn và trẻ em Khác với trẻ em, người lớn có một số đặc điểm chung sau đây cần lưu ý:
Ngoài ra, người lớn ở các lớp xóa mù chữ còn có một số đặc điểm sau đây cần lưu ý. Nhìn chung, phần lớn họ:
b. Đặc điểm học tập của người lớn Xuất phát từ vị thế và vai trò của người lớn, học tập của người lớn có động cơ, nhu cầu và đặc điểm học tập hoàn toàn khác so với trẻ em, nhất là HV tiểu học.
Ngoài ra, đối với người lớn thì môi trường học tập có ý nghĩa hết sức quan trọng. Vì vậy
c. Những thuận lợi, khó khăn trong học tập của người lớn Nhìn chung người lớn đi học có nhiều khó khăn hơn trẻ em. Có những khó khăn có thực, khách quan, nhưng cũng có những khó khăn do chính bản thân họ tự ti, mặc cảm hoặc do GV có những định kiến, nhận định sai lầm. Thực tế cho thấy người lớn vẫn có thể học tốt nếu phương pháp giảng dạy phù hợp với cách học của họ, nếu GV biết phát huy thế mạnh của người lớn, đồng thời biết giúp họ khắc phục những khó khăn. Vậy người lớn có những thuận lợi, khó khăn gì khi học tập? Thuận lợi:
Khó khăn:
Bên cạnh những hạn chế trên, người lớn cũng có những điểm mạnh như:
Tóm lại: - Người lớn và việc học tập của họ hoàn toàn khác với trẻ em. Vì vậy phương pháp hướng dẫn người lớn học không thể giống cách dạy trẻ em. - Nhìn chung, người lớn có nhiều khó khăn hơn trong học tập, nhất là phụ nữ, những người có trình độ văn hoá thấp hoặc đã bỏ học lâu ngày. Ngoài những khó khăn khách quan, có thật, cũng có nhiều khó khăn do người học tự ti, mặc cảm hoặc do GV có những nhận định, đánh giá sai lầm. - Ngoài ra, người lớn có nhiều mặt mạnh mà trẻ em không có được. Đó là lòng tự trọng, tính độc lập, tính chủ động và tự giác cao. Đó là vốn kinh nghiệm sống và sản xuất phong phú. - Tuy nhiên, người lớn hoàn toàn vẫn có khả năng học tốt, nếu GV có phương pháp hướng dẫn phù hợp, nếu GV biết phát huy thế mạnh của người lớn và biết giúp họ khắc phục dần những nhược điểm, hạn chế đến mức không còn là những trở ngại đáng kể
Dạy học người lớn không phải hoàn toàn khác so với dạy học trẻ em, nhưng không thể giống hoàn toàn bởi người lớn và học tập của họ có một số đặc điểm khác biệt so với trẻ em, so với học tập của trẻ em như đã phân tích ở trên. Dạy học người lớn không thể nằm ngoài xu thế đổi mới quan niệm dạy học hiện nay. Đó là xu thế đổi mới quan niệm dạy học từ: Dạy học thụ động Dạy học tích cực/tham gia Dạy học bằng kể hay giải thích Dạy học bằng cách khám phá Dạy học độc thoại Dạy học đối thoại Dạy học áp đặt Dạy học theo hợp đồng/nhu cầu Dạy học tập trung vào cá nhân Dạy học tập trung vào nhóm/ Dạy học hợp tác Dạy học tập trung vào nội dung Dạy học tập trung vào quá trình Dạy học tập trung vào việc dạy Dạy học tập trung vào việc học Dạy kiến thức Dạy cách học Sự khác nhau giữa 2 cách dạy học mới và cũ được so sánh ở bảng dưới đây :
Mặc dù có thể có nhiều tên gọi khác nhau về cách dạy học mới, nhưng nhìn chung “Dạy học lấy người học làm trung tâm” hay “Dạy học cùng tham gia” đã và đang là tư tưởng chỉ đạo, định hướng chính cho quá trình đổi mới PPDH ở các nước trong khu vực, trên thế giới và ở Việt Nam. Dạy học người lớn không thể nằm ngoài xu thế chung đó. “Dạy học lấy người học làm trung tâm” là cách dạy học phù hợp và có hiệu quả đối với người lớn, bởi vì:
Tóm lại, xuất phát từ xu thế đổi mới quan niệm dạy học nói chung, từ đặc điểm của HV người lớn, từ bản chất học tập của người lớn, dạy học người lớn không thể chấp nhận kiểu dạy học truyền thụ một chiều, kiểu dạy học thụ động, áp đặt.
|