Sách giáo khoa lớp 1 có thay đổi không
Không muốn tự "làm khó" Năm học 2020 - 2021, học sinh lớp 1 trong cả nước học 5 bộ sách giáo khoa (SGK). Năm bộ sách này gồm: SGK "Cánh Diều" của 2 Nhà xuất bản (NXB) Đại học sư phạm và 4 bộ sách của NXB Giáo dục Việt Nam gồm: "Kết nối tri thức với cuộc sống", "Cùng học để phát triển năng lực", "Chân trời sáng tạo", "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục". Tuy nhiên, theo quyết định phê duyệt Danh mục SGK lớp 2, lớp 6 sử dụng trong cơ sở giáo dục phổ thông, được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ ký ngày 9/2/2021, chỉ còn ba bộ sách: "Cánh Diều", "Kết nối tri thức với cuộc sống" và "Chân trời sáng tạo" được phê duyệt sử dụng trong năm học 2021-2022. Ở lớp 2, lớp 6 sẽ không còn 2 bộ sách: "Cùng học để phát triển năng lực" và "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục". Lý giải về điều này, NXB Giáo dục Việt Nam cho rằng, việc hợp nhất nhằm tập trung tối đa nguồn lực trí tuệ của đội ngũ tác giả. Cũng theo đơn vị này, việc hợp nhất không ảnh hưởng việc dạy, nhưng trên thực tế, một số địa phương từ năm nay không lựa chọn 2 bộ SGK lớp 1 "Cùng học để phát triển năng lực" và "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục" vì không muốn tự "làm khó" mình. Ông Lưu Quang Lợi, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái cho biết, địa phương đang rà soát và tổng hợp số liệu xem các trường có nhu cầu chọn lại hai bộ sách "Cùng học để phát triển năng lực" và "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục" cho lứa học sinh lớp 1 tới đây nữa hay không. Quan điểm đưa ra, nếu các trường cố gắng chọn lại hai bộ SGK lớp 1 này sẽ đỡ lãng phí. Tuy nhiên, nhà trường không muốn chọn nữa mà chọn sang sách khác để liên thông tốt hơn với SGK lớp 2, cũng đành phải tôn trọng bởi đó là quyền lựa chọn của các trường. Ông Nguyễn Huy Hoàng, Giám đốc Sở GD&ĐT Sơn La cho biết, năm ngoái địa phương có khoảng 30.000 học sinh lớp 1. Toàn bộ học sinh lớp 1 của địa phương này đều chọn một đầu SGK Tự nhiên xã hội thuộc hai bộ sách năm nay "biến mất". "Chúng tôi chưa có con số cụ thể nhưng có một số nơi muốn chọn lại SGK khác để dễ liên thông khi lên lớp 2, lớp 6", ông Hoàng cho biết. Giám đốc Sở GD&ĐT Sơn La cũng tiếc nuối, bởi nếu nhà trường không chọn lại, đồng nghĩa với việc hàng chục nghìn cuốn SGK Khoa học tự nhiên lớp 1 bị bỏ phí. "Về nguyên tắc, ở Chương trình Giáo dục phổ thông mới, các nhà trường và giáo viên dùng cuốn SGK nào cũng được, bởi mỗi cuốn, chỉ khác nhau ở cách thể hiện một chút xíu. Tuy nhiên thực tế, nhà trường sẽ không chọn những cuốn sách bị "bỏ rơi" nửa chừng vì như thế là tự "làm khó" mình. Thay vào đó, sẽ có tình trạng các trường chọn những cuốn SGK có thể đảm bảo liên thông từ lớp dưới lên trên", ông Hoàng nói. SGK chính, bỗng trở thành tham khảo Ghi nhận năm học 2020- 2021, một trong những địa phương sử dụng bộ SGK lớp 1 "Cùng học để phát triển năng lực" nhiều nhất là Bắc Ninh. Chẳng hạn, cuốn Âm nhạc 1 có tới 146 trường lựa chọn với hơn 25 nghìn học sinh; cuốn Mỹ thuật 1 có 121 trường lựa chọn với hơn 21 nghìn học sinh; cuốn Đạo đức 1 có 120 trường lựa chọn với hơn 21 nghìn học sinh… Ông Phí Hữu Quynh, Trưởng Phòng Tiểu học (Sở GD&ĐT Bắc Ninh) cho biết, năm học trước, khoảng 2/3 số trường học trên địa bàn tỉnh chọn bộ SGK "Cùng học để phát triển năng lực". "Chúng tôi biết thông tin bộ SGK này đã được "hợp nhất". Tỉnh đang rà soát lại xem năm học này, các trường còn tiếp tục chọn lựa bộ SGK này nữa hay không. Với con số quá lớn như vậy, có thể các trường vẫn tiếp tục chọn lựa để đỡ lãng phí", ông Quynh cho biết. Theo ghi nhận, ở nhiều tỉnh vùng cao, vùng khó khăn, các địa phương vẫn tận dụng SGK lớp trước cho học sinh lớp sau học lại. Nhiều trường vẫn xây dựng tủ sách dùng chung, sau mỗi năm học lại huy động sách cũ để học sinh khóa sau sử dụng. Do đó, nhiều địa phương mong muốn SGK ổn định, không thay đổi nhiều để tránh lãng phí. Tại tỉnh Sơn La, ông Hoàng cho biết, nếu năm học này nhiều trường không tiếp tục chọn SGK thuộc hai bộ trên, hàng nghìn cuốn SGK Tự nhiên xã hội lớp 1 năm ngoái ở địa phương này sẽ đưa cho giáo viên làm sách tham khảo.
Hai bộ sách giáo khoa "Cùng học để phát triển năng lực", "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục" bị "xoá sổ" không tiếp tục xuất bản ở lớp 2 và lớp 6 khiến nhiều người lo lắng, nhất là các trường đang lựa chọn hai bộ này đưa vào giảng dạy lớp 1. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam từng lên tiếng khẳng định, việc bỏ hai bộ sách không ảnh hưởng đến hoạt động dạy và học ở lớp 2 năm học 2021 - 2022, song nhiều giáo viên, cán bộ quản lý trường thì khác. Họ cho rằng, dù cả 5 bộ sách giáo khoa lớp 1 hiện hành được viết theo chương trình giáo dục phổ thông mới, nhưng mỗi bộ sách chắc chắn khác nhau ở cách tiếp cận chương trình, phong cách và ngữ liệu của từng nhóm tác giả. Một vấn đề đặt ra, ngay cả nhà xuất bản tiếp tục in hai bộ sách giáo khoa này cho năm học tới, thì liệu các địa phương sẽ tiếp tục chọn hay không? Ngoài tuổi thọ của hai bộ sách chỉ vẻn vẹn một năm, gây lãng phí rất lớn về công sức, tiền của phụ huynh, nhà trường thì băn khoăn lớn hơn là số phận sách giáo khoa lớp 3, 4, 5 và 7, 8, 9 trong những năm tới có tương tự hay không? Giáo viên thảo luận lựa chọn sách giáo khoa. (Ảnh minh hoạ: H.C) Trước băn khoăn, sách giáo khoa lớp 1 có cần thiết lựa chọn lại trong năm tới hay không, ông Phạm Duy Hưng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn bày tỏ, năm học 2021 - 2022, giáo viên sẽ đề xuất chọn sách, UBND tỉnh quyết định trên cơ sở tôn trọng ý kiến của đại đa số giáo viên. "Nếu phải lựa chọn lại sách giáo khoa thì khó khăn, xáo trộn là điều tất yếu. Việc sử dụng hai bộ sách giáo khoa đó trong năm học qua ít nhiều cho thấy hiệu quả và điểm hạn chế, rút kinh nghiệm cho các năm học sau. Thay sách không những gây lãng phí mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến giáo viên, phụ huynh và học sinh, nhất là khu vực vùng cao khó khăn như tỉnh Bắc Kạn", ông nói. Thông tư 25 năm 2021 của Bộ GD&ĐT quy định, lựa chọn sách năm học 2021 - 2022 phải có sự chuyển tiếp và kế thừa, UBND tỉnh không phủ nhận kết quả chọn sách giáo khoa của các trường ở năm học trước đó. Như vậy có thể hiểu, các địa phương không nhất thiết phải lựa chọn lại sách giáo khoa lớp 1. Tuy nhiên, thực tế đại diện một số địa phương thẳng thắn nói sẽ không lựa chọn hai bộ sách giáo khoa lớp 1 "Cùng học để phát triển năng lực", "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục" cho năm học 2021 - 2022 tới. Họ mong sự thống nhất và ổn định sách giáo khoa giữa các năm học. Theo ông Nguyễn Huy Hoàng, Giám đốc Sở GD&ĐT Sơn La, năm học 2020 - 2021 địa phương có khoảng 30.000 học sinh vào lớp 1. Toàn bộ học sinh lớp 1 chọn một đầu sách giáo khoa môn Tự nhiên xã hội thuộc hai bộ sách năm học tới sẽ "biến mất". Địa phương đang cho rà soát xem năm học 2021- 2022 các trường chọn lại đầu sách này nữa hay không. Khảo sát ban đầu cho thấy, nhiều trường dự kiến không chọn những cuốn sách bị "bỏ rơi" nửa chừng vì như thế là tự "làm khó" mình. Thay vào đó, họ sẽ chọn những bộ sách đảm bảo liên thông từ lớp dưới lên trên. Ông Thái Văn Thành, Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An cho biết, việc tiếp tục lựa chọn hay thay đổi sang một bộ sách giáo khoa khác đều cần tính đến phương án bền vững, không nên mỗi năm chọn một bộ sách khác nhau. Theo ông, nhà xuất bản nên rút kinh nghiệm, đồng thời cần giữ vững quan điểm ổn định trong biên soạn, phát hành sách cho các năm học tới, để các địa phương yên tâm lựa chọn và dạy học. Học sinh lớp 1. (Ảnh minh hoạ: H.C) Đại diện Sở GD&ĐT Quảng Bình thông tin địa phương đang rà soát và tổng hợp số liệu xem các trường có nhu cầu chọn lại hai bộ sách Cùng học để phát triển năng lực và Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục cho lứa học sinh lớp 1 tới đây nữa hay không. Nếu tỷ lệ các trường đề xuất chọn lại hai bộ sách giáo khoa lớp 1 này thì sẽ đỡ lãng phí, Sở GD&ĐT cùng UBND tỉnh tôn trọng ý kiến của các cơ sở giáo dục. Trong trường hợp giáo viên đề xuất chọn sang sách khác để liên thông tốt hơn với sách giáo khoa lớp 2, thì cũng phải chấp thuận. Quan điểm của Sở GD&ĐT Quảng Bình là đảm bảo ổn định trong dạy và học, không gây xáo trộn, tâm lý hoang mang cho giáo viên, học sinh, phụ huynh. Năm học 2020- 2021, khoảng 2/3 số trường ở Bắc Ninh lựa chọn sử dụng bộ sách giáo khoa lớp 1 Cùng học để phát triển năng lực nhiều nhất. Sách Âm nhạc có 146 trường lựa chọn (tương đương hơn 25 nghìn học sinh); sách Mỹ thuật có 121 trường lựa chọn (tương đương hơn 21 nghìn học sinh); sách Đạo đức có 120 trường lựa chọn (tương đương hơn 21 nghìn học sinh). Đại diện Sở GD&ĐT Bắc Ninh đang khẩn trương rà soát lại xem năm học tới, các trường còn tiếp tục chọn lựa bộ sách giáo khoa này nữa hay không. Với con số quá lớn như vậy rất có thể các trường sẽ chọn lựa hai bộ sách trên để không gây lãng phí.
|
