Có nên học ngành Logistics

“LOGISTICS LÀ MỘT NGÀNH THÚ VỊ; MỘT SỰ NGHIỆP TỐT VỚI MÔI TRƯỜNG LÀM VIỆC SẠCH ĐẸP CHUYÊN NGHIỆP, ĐÁNG ĐỂ BẠN NGHIÊM TÚC THEO ĐUỔI; MỘT NGHỀ MANG ĐẾN GIÁ TRỊ CHO XÃ HỘI VÀ LƯƠNG CAO CHO BẢN THÂN. NHƯNG RẤT NHIỀU BẠN TRẺ KHÔNG HIỂU ĐÚNG VỀ LOGISTICS HOẶC THẬM CHÍ KHÔNG QUAN TÂM TÌM HIỂU TRƯỚC KHI DẤN THÂN VÀO NGÀNH. ĐIỀU NÀY LÀM CHO CÁC ANH CHỊ CẢM THẤY VỪA BỰC, VỪA TIẾC, VỪA ĐAU LÒNG.”

Bài này viết cho ai?Cho sinh viên hoặc các bạn mới vào ngành logistics, vẫn còn đang tìm hiểu xem ngành Logistics là gì, tuổi đời từ 18-25.

Vì thế mà trong bài viết này xin phép anh chị, cho Kha xưng anh với các em.

Viết để làm gì?Trước là viết cho đỡ cái cục tiếc trong lồng ngực. Sau là viết vì thương, thấy nhiều bạn mất 5-7 năm cuộc đời chỉ để loay hoay rồi cuối cùng vì hiểu sai mà lỡ mất một cơ hội.

Viết để cung cấp thêm 1 góc nhìn về nghề cho các bạn đang làm ở các cty Logistics VN hoặc các cty Xuất Nhập Khẩu mà thấy chán, thấy bế tắc. Biết đâu có thể giới thiệu cho các bạn thêm 1 sự lựa chọn, giúp các bạn lấy lại niềm tin vào nghề.

Viết như thế nào?Viết từ góc nhìn của một người làm 10 năm cho các cty Logistics đa quốc gia. Viết một cách gần gũi nhất, với các câu từ thực tế và thô nhất có thể. Cố gắng dùng các từ ngữ gần gũi mà các bạn thế hệ Z dễ hiểu.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. Công ty Logistics và công ty Xuất Nhập Khẩu (XNK) là giống nhau: Sai, Cty Xuất Nhập Khẩu là cty bán sản phẩm hữu hình (ví dụ gạo, cà phê, máy móc, đèn điện tử…) cho các khách hàng là doanh nghiệp nước ngoài. Trong cty XNK sẽ có người phụ trách các hoạt động về Logistics (như book tàu, vận tải, lưu kho, ….), họ có thể tự làm hoặc thuê 1 cty khác tư vấn, làm thay cho họ.

Còn cty Logistics là công ty bán Dịch vụ Logistics. Cty Logistics thì có rất nhiều loại với những lợi thế khác nhau, có cty có tài sản (xe, kho, cảng…), có cty thì chỉ có chuyên gia. Nhưng nói chung thì các cty logistics bán giải pháp, dịch vụ làm logistics thay cho khách hàng. Các bạn có thể hình dung, cty Logistics giống như cty Agency trong ngành Marketing ấy.

2. Làm logistics là cao to đen hôi, mồ hôi nhễ nhại, cực. Không hẳn. Logistics là một ngành rộng, trong đó có rất nhiều công việc khác nhau, dĩ nhiên sẽ có việc this, việc that.

Anh đồng ý là, có một số job trong ngành logistics phải đi ngoài nắng nhiều, phải ra cảng, mệt, nhọc, đen. Tuy nhiên, số lượng anh em làm trong mảng đó chiếm 1 phần nhỏ của ngành mà thôi.

Khi đi làm ở các vị trí Sales, CS, Procurement, Operations,… cho các tập đoàn Logistics đa quốc gia (như DHL, DB Schenker, K+N, Rhenus…) thì các bạn phải ăn mặc đẹp, sơ mi đóng thùng, ra vào văn phòng có máy lạnh. Đối với vị trí Sales tầm cao thì đôi còn phải đi networking ở các events, workshop trong khách sạn 5 sao… Và những anh chị này đều quần là áo lụa, rất trắng, rất thơm.

Ngày trước anh từng làm ở RHENUS, văn phòng cty anh ở toà nhà Đức mặt tiền đường Lê Duẩn. Đây là 1 building hạng A rất là xịn. Và anh có thói quen mặc Veston khi đi làm mỗi ngày.

Tóm lại, có rất nhiều vị trí trong ngành Logistics rất sang đẹp, không kém nghề nào cả.

Nhưng mà, các bạn ơi, đi làm công ăn lương, thì có nghề nào mà không CỰC? Sang thì có thể sang, nhưng cực cũng rất cực. Chẳng qua cực kiểu gì mà thôi. Việc nhẹ mà lương cao, chỉ có việc làm con thôi, còn có đường hay không thì tùy.

3. Nghề logistics dành cho nam. Sai trầm trọng. Bước vào văn phòng đa số cty Logistics, bạn sẽ phát hiện ra: Nữ nhiều hơn nam!!!

Trưởng phòng Logistics các nhà máy sản xuất, cty thương mại, cty XNK: tỷ lệ nam nữ theo cá nhân anh quan sát thì thấy là 60 nữ-40 nam

Nhân viên CS, Documents, Operations ở các cty 3PL (theo cách gọi của các tập đoàn đa quốc gia thì Operations không phải làm giao nhận đâu nha): khoảng 80% là nữ.

Nhân viên Sales: 70 nam – 30 nữ

Giao nhận hiện trường, nhà xe… thì lại thấy nam chiếm đa số.

*(Rút từ quan sát cá nhân trong nhiều năm đi gặp khách và giao lưu kết hợp với bạn bè)

4. Làm logistics nhàm chán, công việc lặp đi lặp lại và phải có tư duy logic, giỏi số. Sai. Với tình hình ngành logistics ở VN chúng ta vẫn còn rất… loạn, thì thực ra khi đi làm trong ngành logistics, đòi hỏi các bạn phải có khả năng xử lý vấn đề. Và, các vấn đề bạn phải xử lý rất đa dạng, muôn kiểu khó khác nhau. Kỹ năng tự học tập là vô cùng cần thiết vì tuần nào bạn cũng phải học thêm cái gì đó mới để có thể xử lý vấn đề hàng hóa cty, hoặc xử lý vấn đề cho khách.

Nếu làm cho cty 3PL thì bạn càng phải sáng tạo và biết cách xử lý vấn đề đa dạng hơn nữa, khôn khéo hơn nữa.

Vận chuyển, lưu trữ mặt hàng Food sẽ khác so với mặt hàng máy móc, lại khác với spare parts linh kiện điện tử…

Làm logistics không hề chán, không học kịp, không xử lý vấn đề được khóc thét lên thì có.

À, và cũng chẳng cần giỏi toán lắm. Cộng trừ nhân chia tốt, đầu óc nhanh nhạy là được. Anh chưa thấy ai làm nghề này phải dùng ma trận, đạo hàm, tích phân, giải bất đẳng thức bao giờ.

5. Làm logistics nghèo. Nhân viên cấp thấp của ngành nào mà chả nghèo hả mấy đứa? Giàu hay nghèo là do mỗi người thôi, tuy nhiên anh có thể share 1 ví dụ: Sales cho cty forwarder MNCs có mức lương cứng khởi điểm vào khoảng 8-12 triệu. 1 năm kinh nghiệm có thể request mức 15 tr. Sau 3 năm phải từ 1,000 USD/month trở lên. Sau 5 năm, nên đạt manager rồi và mức lương cứng khoảng trên 1,500 USD – 2,500 USD/ month.

Đây là trải nghiệm cá nhân của anh, cũng đã từng đào tạo, dẫn dắt mấy chục bạn vào nghề này, nên anh rút từ kinh nghiệm thực tế mà nói. Nếu dùng các báo cáo của bên headhunters thì số cao hơn.

Lưu ý, đây là mức lương của vị trí Sales làm cho 1 cty Logistics MNC. Và đó chỉ là lương cứng, gross salary thôi.

6. “Em học Cao Đẳng/ Trung cấp, sợ rằng thua kém các bạn có tấm bằng ĐH xuất sắc.” “Em du học về, có lợi thế hơn các bạn khác học ở VN không ạ?” – Ngành Logistics rất chú trọng kỹ năng và kiến thức thực tế, để xử lý các vấn đề thực tế. Vì sao? Vì ngành Logistics ở VN có rất nhiều chuyện không hề được ghi chép trong sách vở nào cả. Nhiều kỹ năng đi làm cần thì không có trường ĐH nào ở cả VN và Thế Giới dạy.

Cho nên, thực tế thì khi anh tuyển dụng nhân viên, bằng nào cũng như nhau, quan trọng là thái độ và kỹ năng xử lý vấn đề.

Anh từng làm việc với sếp là người Thụy Sĩ, người Đức, người Nhật, người Singapore. Khi phỏng vấn ứng viên chung với sếp (với tất cả các sếp), anh chưa bao giờ nghe một ông sếp nào hỏi về bằng cấp ĐH hay là bạn học ở đâu ra cả.

Anh viết đôi dòng này là để sharing cho các bạn trẻ. Anh cũng là người đang tập viết, đang tập sharing nhiều hơn bằng các bài viết.

Nếu mấy đứa có thắc mắc gì, hoặc có chỗ nào không hiểu, đừng ngại comment bên dưới nhé. Ngoài ra nếu mấy đứa mong muốn anh viết thêm về những chủ đề khác thì hãy mạnh dạn comment luôn nha.Chúng ta cùng chia sẻ, vì một ngày mai tốt hơn.

Cheers !

#FMWay

#FMLogistic

-Huynh Song Kha – Senior Business Development Manager at FM Logistic

Former: Senior Regional Development Manager at ITL; Senior RDM at SBS Vietnam; Sales & Marketing Manager at RHENUS; Founder and CEO at S.O.C Institute.